"De onnavolgbare schaak danser in Cafe Voorheen Voigt"
Op een mooie zomermiddag in 1992 leerde ik in cafe Timmer in hartje Rotterdam Gerrit Lakmaaker kennen. Gerrit was beeldend kunstenaar.
Hij stond bekend als een nogal vreemd persoon, iemand waar je moeilijk contact mee kon krijgen. Hij was vaak onder invloed van alcohol en voor veel mensen onnavolgbaar. Ik kende Gerrit al langer maar had eigenlijk nog nooit een normaal gesprek met hem gevoerd. Die middag zaten wij op een of andere manier wel op een lijn. Natuurlijk ging de conversatie vooral over kunst.
Onderweg naar een of andere kermis bij het Maritiem Museum werden we overvallen door een onweersbui en belandden we in een illuster Rotterdams etablissement: De Schouw aan de Witte de Withstraat. Hier haalde Gerrit zijn pen uit z'n binnenzak en begon hij te tekenen op de achterkant van een sigarendoosje.
Het zou de eerste 'les' zijn die ik van Gerrit 'de Danser' zou krijgen. Lakmaaker hield ervan anderen aan het tekenen en schilderen te krijgen. Ook ik werd slachtoffer. Enkele weken na het gesprek, kwam Gerrit op bezoek. Hij had een cadeautje bij zich: drie oilsticks, rood, geel en blauw. En of ik maar snel aan het tekenen wilde gaan. Daar was hij tenslotte voor gekomen.
Gerrit had een heel eigen, veelkleurige beeldtaal. Elk werk vertelt een verhaal in de ruwe, naïeve en wilde stijl. Een stijl die bepaald niet iedereen begrijpt en aanspreekt. ,,What you see is what you get'' was steevast het antwoord als je vroeg wat een schilderij voorstelde. In bijna al zijn latere werken speelt ,,het mannetje in het bootje'' een rol. Het mannetje is Gerrit zelf. Het mannetje balanceert op een bergtop, hangt ondersteboven in de lucht of dobbert in een stroompje.
Door Gerrit ben ik aan het schilderen en tekenen gegaan en leerde ik vooral kunst breder te zien dan dat ik tot dan toe deed. Voor mij had de kunst van Gerrit iets van een culture shock: mijn conservatieve smaak kreeg een stevige douw. Ik ging van die rare fratsen van Lakmaaker houden.
Met trots mag ik mij de eerste en enige leerling van Gerrit Lakmaaker noemen, hoewel van serieuze lessen nauwelijks sprake was. Doorgaans op vrijdagmiddag meldde ik mij rond een uur of een in het atelier van Gerrit aan de Duyststraat. Na de thee (ongelofelijk maar waar) gingen wij aan het werk. Gerrit in het zitje bij de ingang, ik achter zijn witte kunststof tekentafel bij het raam. Wat ik maakte deed er eigenlijk niet toe, als ik mijn fantasie maar gebruikte en gewoon aan het werk ging. Die kunst, ach, die kwam dan vanzelf wel. Later maakten wij in de kelder van ons huis aan de Rochussenstraat, geheel in Lakmaaker-stijl, gezamenlijk werken waarvan er enkele op deze pagina staan.
Gerrit heeft helaas niet lang geleefd. De jaren van druggebruik (in Amsterdam) en drankmisbruik en de nachtenlange horeca-avonturen die zijn leven jarenlang hebben bepaald, braken hem op. De dag na Pinksteren in 1995 kreeg hij op de bank bij zijn vriendin Nora een hartstilstand. In zijn atelier hebben vrienden en kunstbroeders in de dagen daarna de kist beschilderd waarin hij op Oud-Kralingen is begraven.
In 2003 was er in galerie DuoDuo in Rotterdam de voorlopig laatste tentoonstelling met werken van Gerrit.
Van 6 tot en met 14 juni 2003 was in galerie DuoDuo aan de Mathenesserlaan 304 in Rotterdam een tentoonstelling met werk van Gerrit Lakmaaker te zien.
De kunstwerken waren afkomstig uit de nalatenschap van de in 1995 overleden kunstenaar. Hieronder enkele voorbeelden van werken die er te zien waren.
Met dank aan Ron de Groot
(Sinds 1982 werkzaam als journalist. Het Vrije Volk (1981-1991), vanaf 1991 Algemeen Nederlands Persbureau.)
.
.