July 31, 2024
The Venezuelan People Stay With the Bolivarian Revolution
by Vijay Prashad


Op 28 juli, de 70e geboortedag van Hugo Chávez (1954-2013), won Nicolás Maduro Moros de Venezolaanse presidentsverkiezingen, de vijfde sinds de Bolivariaanse grondwet in 1999 werd geratificeerd. In januari 2025 begint Maduro aan zijn derde termijn van zes jaar als president. Hij nam de teugels van de Bolivariaanse Revolutie over na de dood van Chávez aan bekkenkanker in 2013. 

Sinds de dood van Chávez heeft Maduro verschillende uitdagingen ondervonden: het opbouwen van zijn eigen legitimiteit als president in de plaats van een charismatische man die de Bolivariaanse Revolutie kwam definiëren; het aanpakken van de ineenstorting van de olieprijzen medio 2014, die een negatieve impact had op de staatsinkomsten van Venezuela (waarvan meer dan 90 procent afkomstig was van olie-export); en het beheren van een reactie op de unilaterale, illegale sancties die de Verenigde Staten aan Venezuela hebben opgelegd toen de olieprijzen daalden. 

Deze negatieve factoren drukten zwaar op de regering van Maduro, die nu al tien jaar aan de macht is na herverkiezing via de stembus in 2018 en nu in 2024. Vanaf Maduro's eerste verkiezingsoverwinning in 2013 begon de steeds extreemrechtse oppositie het verkiezingsproces af te wijzen en te klagen over onregelmatigheden in het systeem. Interviews die ik het afgelopen decennium heb gehouden met conservatieve politici hebben duidelijk gemaakt dat ze zowel de ideologische greep van het Chavismo op de arbeidersklasse van Venezuela als de organisatorische macht erkennen, niet alleen van Maduro's Verenigde Socialistische Partij van Venezuela, maar ook van de netwerken van het Chavismo die lopen van de communes (1,4 miljoen sterk) tot jeugdorganisaties. 

Ongeveer de helft van de stemgerechtigde bevolking van Venezuela is betrouwbaar gehecht aan het Bolivariaanse project, en geen enkel ander politiek project in Venezuela heeft het soort verkiezingsmachine dat is gebouwd door de krachten van de Bolivariaanse revolutie. Dat maakt het winnen van een verkiezing voor de anti-Chávez-krachten onmogelijk. Om dat doel te bereiken, is hun enige pad om Maduro’s regering als corrupt af te schilderen en te klagen dat de verkiezingen niet eerlijk zijn. 

Na Maduro’s overwinning – met een marge van 51,2 procent tegen 44,2 procent – ​​is dit precies wat de extreemrechtse oppositie heeft geprobeerd te doen, aangespoord door de Verenigde Staten en een netwerk van extreemrechtse en pro-Amerikaanse regeringen in Zuid-Amerika.

Europa heeft Venezolaanse olie nodig 


De Verenigde Staten hebben geprobeerd een oplossing te vinden voor een probleem dat ze zelf hebben veroorzaakt. Nu ze strenge sancties hebben opgelegd aan zowel Iran als Rusland, kunnen de Verenigde Staten niet gemakkelijk een energiebron vinden voor hun Europese partners. Vloeibaar aardgas uit de Verenigde Staten is duur en niet voldoende. 

Wat de VS willen, is een betrouwbare bron van olie die gemakkelijk te verwerken is en in voldoende hoeveelheden. Venezolaanse olie voldoet aan de vereisten, maar gezien de Amerikaanse sancties tegen Venezuela is deze olie niet te vinden op de Europese markt. 

De Verenigde Staten hebben een val gecreëerd waaruit ze weinig oplossingen vinden. In juni 2022 gaf de Amerikaanse regering Eni SpA (Italië) en Repsol SA (Spanje) toestemming om Venezolaanse olie naar de Europese markt te transporteren om het verlies van Russische olieleveringen te compenseren. Deze toestemming onthulde de strategiewijziging van Washington met betrekking tot Venezuela. Het zou niet langer mogelijk zijn om Venezuela te verstikken door de export van olie te verhinderen, aangezien deze olie nodig was als gevolg van de Amerikaanse sancties tegen Rusland. 

Sinds juni 2022 probeert de Verenigde Staten haar behoefte aan deze olie, haar antipathie voor de Bolivariaanse Revolutie en haar relaties met de extreemrechtse oppositie in Venezuela te kalibreren. De VS en het Venezolaanse extreemrechtse De opkomst van het Chavismo, de politiek van massa-actie om het socialisme in Venezuela op te bouwen, transformeerde het politieke scenario in het land. De oude partijen van rechts (Acción Democrática en COPEI) stortten in na 40 jaar van afwisselende macht. Bij de verkiezingen van 2000 en 2006 werd de oppositie tegen Chávez niet door rechts geleverd, maar door dissidente centrumlinkse krachten (La Causa R en Un Nuevo Tiempo). 

Het oude rechts kreeg te maken met een uitdaging van het nieuwe rechts, dat uitgesproken pro-kapitalistisch, anti-Chavista en pro-Amerikaans was; deze groep vormde een politiek platform genaamd La Salida of The Exit, wat verwees naar hun gewenste exit uit de Bolivariaanse Revolutie. De sleutelfiguren hier waren Leopoldo López, Antonio Ledezma en María Corina Machado, die in 2014 gewelddadige protesten tegen de regering leidde (López werd gearresteerd wegens het aanzetten tot geweld en woont nu in Spanje; een Amerikaanse regeringsfunctionaris zei in 2009 dat hij "vaak wordt omschreven als arrogant, wraakzuchtig en machtsbelust"). Ledezma verhuisde in 2017 naar Spanje en was - samen met Corina Machado - een ondertekenaar van het extreemrechtse Handvest van Madrid, een anticommunistisch manifest georganiseerd door de Spaanse extreemrechtse partij Vox. 

Corina Machado's politieke project wordt ondersteund door het voorstel om het Venezolaanse oliebedrijf te privatiseren. Sinds de dood van Chávez worstelt de rechtervleugel van Venezuela met het ontbreken van een verenigd programma en met een puinhoop van egoïstische leiders. 

Het was aan de Verenigde Staten om te proberen de oppositie om te vormen tot een politiek project. De meest komische poging was de benoeming in januari 2019 van een obscure politicus genaamd Juan Guaidó tot president. 

Die manoeuvre mislukte en in december 2022 verwijderde de extreemrechtse oppositie Guaidó als leider. De verwijdering van Guaidó maakte directe onderhandelingen mogelijk tussen de Venezolaanse regering en de extreemrechtse oppositie, die sinds 2019 hoopte op Amerikaanse militaire interventie om hen aan de macht te houden in Caracas. 

De VS zette de steeds onverzettelijker extreemrechtse partij onder druk om gesprekken te voeren met de Venezolaanse regering, zodat de VS de sancties kon verminderen en Venezolaanse olie naar de Europese markten kon laten stromen. 

Deze druk resulteerde in de Barbados-overeenkomst van oktober 2023, waarin de twee partijen instemden met eerlijke verkiezingen in 2024 als basis voor de langzame intrekking van de sancties. De verkiezingen van 28 juli zijn het resultaat van het Barbados-proces. Hoewel María Corina Machado was uitgesloten van deelname, nam ze het via haar proxy-kandidaat Edmundo González effectief op tegen Maduro en verloor ze de zwaar bevochten verkiezingen..

Drieëntwintig minuten nadat de stembussen sloten, plaatste de Amerikaanse vicepresident Kamala Harris, die nu presidentskandidaat is bij de verkiezingen in november in de Verenigde Staten, een tweet waarin ze toegaf dat extreemrechts had verloren. 

Het was een vroeg teken dat de Verenigde Staten, ondanks het gerucht over verkiezingsfraude, hun bondgenoten in extreemrechts voorbij wilden streven, een manier wilden vinden om de relaties met de Venezolaanse regering te normaliseren en de olie naar Europa te laten stromen. 

Deze tendens van de Amerikaanse regering heeft extreemrechts gefrustreerd, dat zich tot andere extreemrechtse krachten in Latijns-Amerika wendde voor steun en dat weet dat zijn resterende politieke argument over verkiezingsfraude gaat. Als de Amerikaanse regering Venezolaanse olie naar Europa wil krijgen, zal ze extreemrechts moeten verlaten en zich moeten aanpassen aan de regering van Maduro. Ondertussen is extreemrechts de straat opgegaan via gewapende bendes die de guarimba (barricade) verstoringen van 2017 willen herhalen..


Vijay Prashad’s most recent book (with Noam Chomsky) is The Withdrawal: Iraq, Libya, Afghanistan and the Fragility of US Power (New Press, August 2022).

This article was produced by Globetrotter.

More on the Venezuelan background